(၁)
ကာလီမှတ်စု
ဆရာမောင်သာနိုးဟာ ODE TO THE GODDESS KALI ကဗျာကို ၁၉၈၂ မှာ ရေးခဲ့။ဆေးတက္ကသိုလ် ၂ မဂ္ဂဇင်း (၁၉၈၄)မှာ ပုံနှိပ်ဖော်ပြခဲ့။ ၂ဝ၁၆ မှာ ထုတ်ဝေတဲ့ ‘မောင်သာနိုးကဗျာများ’စာအုပ်မှာ မြန်မာဘာသာပြန်နဲ့ ပူးတွဲပုံနှိပ်ဖော်ပြခဲ့။
စီစဉ်သူများ
(၂)
မှတ်ချက်
ဗုဒ္ဓဘာသာပုံပြင်မှာ ကာလီ (ပါဠိ ‘အနက် သို့မဟုတ်အမှောင်) ဟာ မိခင်တွေဆီက မွေးကင်းစကလေးတွေကို ဆွဲယူစားသောက်တဲ့ ဘီလူးမဖြစ်တယ်။ သူမဟာ မိုးရွာအောင်လုပ်ပေးနိုင်တယ်တဲ့ တန်ခိုးရှိတယ်လို့လည်း ယုံကြည်ကြတယ်။ ဒီတော့လယ်သမားတွေကို အကျိုးပြုသူပေါ့။ ဗမာလူထုပုံပြင်မှာ သူ့ကိုပုန်းမကြည်သခင်မလို့ ခေါ် ကြတယ်။ ခုထိ သူ့ကို ကိုးကွယ်ပသကြတုန်း။
(၃)
မောင်သာနိုး
၁၉၃၂ ခုဖွား၊ စစ်ကိုင်းဇာတိ၊ B.A ၊ မ္တနလေးတက္ကသိုလ်။ M.A ၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်။ ဖခင်ရဲ့ သင်ကြားပြသမှုနဲ့ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွေ၊ ပါဠိဘာသာတွေကို တက္ကသိုလ်မရောက်မီကတည်းက တတ်မြောက်ခဲ့။ မ္တနလေးတက္ကသိုလ်မှာ ပါဠိဘာသာကို အင်္ဂလိပ်လို ဖြေဆိုခဲ့။ မ္တနလေးတက္ကသိုလ် နှစ်လည်မဂ္ဂဇင်းတွေမှာ’မောင်သိင်္ဂါ’ အမည်၊ အခြားမိန်းကလေးအမည်တွေနဲ့ ကဗျာတွေရေးခဲ့၊မောင်သိင်္ဂါအမည်နဲ့ ရေးတဲ့ ကဗျာတွေထဲ မလင်းပြာ ထင်ရှား၊မ္တနလေးတက္ကသိုလ် နှစ်လည်မဂ္ဂဇင်း အင်္ဂလိပ်စာကဏ္ဍမှာ စာတည်းလုပ်ခဲ့၊ ၁၉၅၆ ခုမှာ လူထုသတင်းစာအယ်ဒီတာ၊ ၁၉၆၃ ခုမှာ မန်းခေတ်သတင်းစာအယ်ဒီတာ၊ အထက်ဗမာနိုင်ငံ စာရေးဆရာအသင်းက ကျင်းပခဲ့တဲ့ စာဆိုတော်နေ့တွေမှာ စာတမ်းတွေတင်သွင်းဖတ်ကြားခဲ့၊ ၁၉၆၅ ခုမှာ မြန်မာစာပေအရေးအသား၊၁၉၆၈ ခုမှာ မြန်မာစာပေအရေးအသား ပြဿနာများ စာတမ်းနှစ်စောင်ထင်ရှားခဲ့၊ အသက်နှစ်ဆယ်ကျော် အရွယ်ကတည်းကအင်္ဂလိပ်စာ သင်ကြားပြသလာခဲ့၊ ၁၉၆၈ ခုမှာ ရန်ကုန်သို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်၊ ၁၉၈၆ ခုနှစ်မှာ (ဒေါ်)ခင်လေးနွယ်နဲ့ အိမ်ထောင်ပြုခဲ့။
(၄)
ကျေးဇူးစကား
ဒီအစီအစဉ် ဖြစ်မြောက်ဖို့အတွက် ကဗျာရွတ်ဆိုပေးတဲ့ဆရာမောင်သာနိုး၊ မျက်နှာဖုံးပန်းချီကားကို အသုံးပြုခွင့်ပေးတဲ့ဆရာဥးီ ဝင်းဖေ၊ CD Cover Illustration ရေးဆွဲပေးတဲ့ ကိုဝင်းမြင့်ဦး၊ နောက်ခံတေးဂီတ ဖန်တီးတီးခတ်ပေးကြတဲ့ ကိုကြီးမောင်နဲ့ ကိုအောင်လီ၊ အသံဖမ်း(ယူ)ပေးတဲ့ Esus 5 Studio၊ Eternity Audio Studio နဲ့ အကြံဉာဏ်ပေးခဲ့ကြတဲ့ သူငယ်ချင်းအားလုံးကိုကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
နိုင်းနိုင်
(၅)
မှတ်တမ်း
စာအုပ်အမည်-ကာလီနတ်သမီးသို့ တမ်းချင်း။ စာရေးဆရာအမည်-မောင်သာနိုး။ စာအမျိုးအစား-ကဗျာ။ ပထမအကြိမ်-၂ဝ၁၇ မေ၊ အုပ်ရေ ၁ဝဝဝ၊ တန်ဖိုး ၂ဝဝဝ ကျပ်၊ Copy Right Anyathian Culture Literature ၊ အညာသားယဉ်ကျေးမှု စာစဉ် ၇၊ Layout Design မိုးမြင့်စံ။
(၆)
အထွေထွေ
ကဗျာသဘောတရား၊ ထင်းရှူးပင်ရိပ်၊ ဗမာစာ ဗမာစကား၊အာရှတိုက်ရဲ့ အလင်းရောင်၊ ဘောင်းဘီဝတ်မိုးတိမ်၊ ခိုးစားတဲ့သစ်သီး၊ တောမှော်ရုံလမ်း၊ နိရောဓသစ္စာ စသည်တို့ဖြင့် ကျော်ကြားသော ကဗျာဆရာ၊ စာရေးဆရာ၊ ဘာသာပြန်ဆရာ၊ အယ်ဒီတာ၊ အင်္ဂလိပ်စာပြဆရာ။
အင်္ဂလိပ်မြန်မာပါဠိဘာသာ စာစကားကျွမ်းကျင်သည့်ဘာသာဗေဒသုတေသီ။ နိုင်ငံ့အရေး၊ နိုင်ငံရေးတွင် စိတ်အားထက်သန်သော တိုးတက်သည့် ကျောင်းသားတစ်ဦးအဖြစ် ထင်ရှား။ ဆိုရှယ်လစ်အယူအဆဖြင့် မွေ့လျော်သူ။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်အထိမ္တနလေးတက္ကသိုလ်၌ ကျင်လည်ခဲ့။ လက်ဝဲသမားဟု ထင်ရှား။အထက်မြန်မာနိုင်ငံ စာရေးဆရာအသင်း၌ လှုပ်ရှား။ ဓမ္မဗိမာန်၌တင်သွင်းသော စာတမ်းများဖြင့် လူသိများ။ လှေတစ်စင်းနဲ့ သီချင်းသည်နှင့် အနီနှင့် အပြာ ကဗျာစာအုပ်များကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ပြန်ဆိုခဲ့။ ခေတ်ပေါ်မော်ဒန်ကဗျာအများစုကိုလည်းအင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ ပြန်ဆို။
၁၉၅၆ ခု ဟန်ဂေရီအရေးအခင်းမှ အစပြု၍ ဆိုရှယ်လစ်ယုံကြည်မှု အပေါ် သံသယဝင်။ သို့သော် ဖြစ်နိုင်ခြေနှင့် ဖြေသိမ့်ကျားကန်၊ ‘…..ဝါဒတရားကိုယ်ကိုက မမှန်ဘူး။ တရားကိုယ်မမှန်လို့မဟုတ်တာတွေ လျှောက်ဖြစ်နေတာလို့ ကျွန်တော့်ကို အတွေးမှန်ပေါက်စေတာကတော့ ကမ္ဘာကျော်ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးကြီးပါပဲ။ ဒါတောင် ဒီယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးကြီး ပေါ်ပေါက်ကာစက ကျွန်တော်လည်း တော်လှန်ရေးဆရာတွေ ရေးကြ၊ ဝါဒဖြန့်ကြတာကို အဟုတ်မှတ်ကာ ထောက်ခံတဲ့ဆောင်းပါးတွေဆက်တိုက်ရေးခဲ့သေးတာ။ နောက် တော်လှန်ရေးကြီးအရှိန်ရ၊ကမ္ဘာ့တိုင်းပြည်တွေ ပြန့်၊ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ကိုပါ ရောက်လာပြီးဖြုတ်ကြ၊ ထုတ်ကြ၊ သတ်ကြ လုပ်ကုန်ကြတော့မှ သူ့ရဲ့ စက်ဆုပ်ဖွယ် သဘောသရုပ်မှန်ကို အကောင်းဆုံးနားလည်သဘောပေါက်လာရတာ ဖြစ်တယ်။ သူ့ကို စတင်မီးမွှေးခဲ့သူက ကိုယ်အင်မတန်ကြည်ညိုခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်ကြီး။ ခုမှ သူ့စရိုက်မှန်ကို သိရကာ ‘ငါ့နှယ်ကွာ၊ ဒီလို အာဏာရူးမျိုးရဲ့ အယူဝါဒကိုများ ဒီလောက်ကြာအောင် အဟုတ်မှတ် ကိုးကွယ်ခဲ့ရတယ်လို့…တောက်’ ဆိုကာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အပြစ်တင်မဆုံး ဖြစ်မိတယ်’
…………..
…………..
‘ကျွန်တော်ဟာ တစ်စတစ်စ သံသယတွေ ဝင်ရင်း ဝင်ရင်းက နောက်ဆုံးမှာ ဒီဝါဒကို စွန့်ခွာခဲ့တယ်။ ….ပထမတော့ ရင်ထဲမှာပဲ ထားတယ်။ နောက်တော့ ညီအစ်ကိုတမျှ ရင်းနှီးသူတွေကိုပြောပြတယ်။ အဲဒီနောက်တော့ ရေးတောင့်ရေးခဲထဲက ကဗျာတစ်ပုဒ် ကောက်ရေးမိတယ်။ သူငယ်ချင်း ကဗျာဆရာရဲ့အိမ်မှာကဗျာဆရာတစ်စု (ဒဂုန်တာရာအပါအဝင်)ထမင်းလက်ဆုံစားကြစဉ် ဖတ်ပြလိုက်တယ်။ ပုံနှိပ်ဖို့တော့ စိတ်မကူးခဲ့။ ဒါပေမဲ့ ဆေးတက္ကသိုလ် ၂ က ကျောင်းသားလေးတွေက စာမူတောင်းလာတဲ့အခါမှာတော့ သုံးနှစ်အချိန်ယူစဉ်းစားပြီး ထုတ်ပေးလိုက်တယ်။(၁၉၈၄)။
(၇)
ပွဲသိမ်း
ကာလီသည် Kali ကို ယူထားခြင်း ဖြစ်သည်။ Kali Marx မှ Kali ကို ဆိုလိုသည်။ ကာလီနတ်သမီးဟူသည် မာက်စ်ဝါဒ သို့မဟုတ် ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ဆိုရှယ်လစ်စနစ် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒတစ်ခုလုံးကို ရည်ညွှန်းသည်။ ထို့ကြောင့် ကာလီနတ်သမီးသို့တမ်းချင်းကဗျာသည် ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို မယုံကြည်တော့ကြောင်း ထုတ်ဖော်ကြေညာသည့် ကြွေးကြော်သံပင် ဖြစ်သည်။
ကမ္ဘာ့မှာရော မြန်မာမှာပါ ဆိုရှယ်လစ်အမျိုးမျိုး ရှိသည်။ဤကဗျာသည် ဆိုရှယ်လစ်မှန်သမျှကို ဆိုလိုသည်။ မည်သည့်ဆိုရှယ်လစ်မှ မကောင်း။ မည်သည့်ဆိုရှယ်လစ်ကိုမှ မလိုလားအပ်။မည်သည့်ဆိုရှယ်လစ်မှ မယုံကြည်သင့်ဟု ကဗျာက ဆိုသည်။ဦးဗဆွေ၊ ဦးကျော်ငြိမ်းတို့၏ ဆိုရှယ်လစ်၊ ဦးနေဝင်း၏ မ.ဆ.လ။ဗကပ၏ ဆိုရှယ်လစ်၊ ထိုထိုသော ဆိုရှယ်လစ်ဟူသမျှ ဘယ်သင်းမှ ဟန်မကျ။ ကမ္ဘာနှင့်ချီ ပြောရပါလျှင်လည်း တရုတ်ဆိုရှယ်လစ်၊ရုရှဆိုရှယ်လစ်၊ ကျူးဘားဆိုရှယ်လစ် ဘယ်ဆို ဘယ်ရှယ် ဘယ်လစ်မှ မကောင်း။ ဆိုရှယ်လစ်ဟူသည့် စကားလုံးသည်ပင်လျှင်ကမ္ဘာ့ပြည်သူများအဖို့ အော့ကြောလန်စကားလုံးတစ်လုံး ဖြစ်နေပြီဟု ကဗျာက ဆိုလိုသည်။
(၈)
ဒုတိယပွဲသိမ်း
ပါရမီရင့်သန်သော မောင်သာနိုး ဖြစ်နေသောကြောင့်ဟုဆိုနိုင်သည်။ သူ့မိဘကျေးဇူးကြောင့် သူက သာမန်မိရိုးဖလာ ဗုဒ္ဓဘာသာထက် ပိုပြီး ငယ်နုစဉ် ကလေးဘဝကတည်းက ဗုဒ္ဓတရားကိုခြေခြေမြစ်မြစ်သိခွင့်ရ လေ့လာခွင့်ရခဲ့သည်။ သူ့ဆင်ခြင်တုံတရားက သူ့ကို တည့်မတ်အောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားဘဝက ယုံကြည်မှုများကို သူ ခဝါချနိုင်ခဲ့သည်မှာအံ့တစ်ပါးဖြစ်သည်။ ထက်မြက်သူတို့၏ သဘာဝမှာ ယုံကြည်ချက်ကို ပြောင်းလဲဖို့ရန် ခက်ခဲလွန်းမြဲဖြစ်သည်။ ထိုစိန်ခေါ်မှုကိုမောင်သာနိုးက ကောင်းစွာ အန်တုနိုင်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ တရုတ်၏ ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးက သူ့ကို အရေခွံခွာလိုက်သည်။ အဝိဇ္ဇာပိတ်ကာဆို့နေသည်တို့ကို ဖယ်ရှားပေးလိုက်သည်။ ခြုံလွှမ်းထားသမျှ ကွာကျသွားသည်။ ဤတွင် သူက ကာလီနတ်သမီးကို လမ်းခွဲနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်၏။
၁၉၈၄ ဆေးတက္ကသိုလ် နှစ်လည်မဂ္ဂဇင်း၌ သူ၏ Ode to The Goddess Kali ဖော်ပြပါရှိသည်တွင် ‘….. မဂ္ဂဇင်းထဲမှာကဗျာပါလာတော့ ဆရာကြီးဦးခင်မောင်လတ်နဲ့ ဒေါ်ခင်မျိုးချစ်တို့ကို တစ်အုပ်ပေးလိုက်တယ်။ သူခမျာများ လူလာတိုင်း ထုတ်ပြနေတော့တာပါပဲ။ ရေးပြီးလို့ နှစ်ပေါင်း ၂ဝ ကျော် ၃ဝ နီးပါး ရှိသွားတဲ့အခါ ပြန်ဖတ်မိတော့ ကဗျာဟာ စကားလုံးတွေ ဖွာလန်ကြဲနေသလိုပဲ။ အဲဒီတုန်းကတော့ ရင်ထဲမှာ ခံစားချက်တွေကတင်းကြမ်းပြည့်နေတာကိုး။ ဒါကြောင့်လည်း ခံစားချက် ပြင်းပြနေချိန် ကဗျာမရေးရဘူး။ ရင်ခုန်တာ ငြိမ်သွားမှ ပညာနဲ့ ထိန်းချုပ်ပြီး ရေးရတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူများက သြဝါဒပေးကြတာကလား’ဟု သူ့ကဗျာ သူ ပြန်လည်သုံးသပ်ရင်း ခံစားချက် အလျှံညီးညီး တောက်လောင်ခဲ့ပုံကို အကဲဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ မူလအရေးအဖွဲ့မှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်း ၃ဝ ကျော်ပါမှ သူကိုယ်တိုင်ပင် မြန်မာဘာသာသို့ ပြန်ဆိုခဲ့သည်။
ဤသို့ဖြင့် ကာလီနတ်သမီးသို့တမ်းချင်းသည် မောင်သာနိုး၏ နိုင်ငံရေးကြေညာစတမ်းဖြစ်လာသည်။ ဤသို့ဖြင့် မောင်သာနိုးသည် ကာလီနတ်သမီးသို့တမ်းချင်းဖြင့် လွတ်လပ်သာခဲ့ပြီ။ ဤသို့ဖြင့် ကာလီနတ်သမီးကိုမောင်သာနိုးသည် သူ့အသံဖြင့် သူကိုယ်တိုင် တမ်းချင်းဖွ့ဲသီခဲ့ပြီ ဖြစ်၏။ ရှားပါးသော ကဗျာဆရာကိုယ်တိုင် ပီသကြည်မြစွာ ရွတ်ဖတ်ထားပြီး နောက်ခံ တူရိယာသံများ ဖြည့်စွက်ထားသော CD ဖြင့် ဆရာမောင်သာနိုး၏ ရင်တွင်းခံစားမှုများကိုပါ ကူးယှက် နာယူခွင့်ရရန် ကာလီနတ်သမီးက အသင့်စောင့်စားလျက် ရှိနေပြီဖြစ်၏။ ။
၂၀၁၇-ဇွန်လထုတ်၊ မော်ကွန်းမဂ္ဂဇင်း အမှတ်(၄၇)မှ စာအုပ်အညွှန်း ဖြစ်ပါသည်။
သင့်နော် ရေးသည်။