ရန်ကုန် – ၂၀၂၄ မတ် ၂၈
ထိုင်းနိုင်ငံက သင်္ကြန်ပွဲတော်ကာလမှာ မြန်မာ့ပြောင်းဆန်ဝယ်ယူမှုကို ရပ်ဆိုင်းမှာဖြစ်တာကြောင့် ပြောင်းဆန်ဈေးကျဆင်းမှာကို စိုးရိမ်နေတယ်လို့ ပြောင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ ကုန်သည်တချို့က ပြောပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လာမယ့် ဧပြီ ၁ ရက်ကနေ ၂၁ ရက်ကြာ ကျင်းပမယ့် သင်္ကြန်ပွဲတော်ကာလအတွင်း မြန်မာ့ပြောင်းဆန်ကို ဝယ်ယူမှု ရပ်ဆိုင်းထားမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြည်ပကို ပြောင်းဆန် တင်ပို့နေတဲ့ ကုန်သည်တစ်ဦးက မော်ကွန်းကို ပြောပါတယ်။
“အခုက သူတို့က သင်္ကြန်စနေပြီလေ၊ သင်္ကြန်တွင်းကာလမှာ အဲဒီ ကုန်တင်ကုန်ချကိစ္စတွေ မလုပ်တော့ဘူးဆိုပြီး ရနောင်းမှာ အဝယ်တွေ ရပ်လိုက်ထားတယ်” လို့ ၎င်း ကုန်သည်က ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်က ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဆေထာထဝီဆင်က ထိုင်းနိုင်ငံမှာ နှစ်စဉ် နွေကာလရောက်တိုင်း ကြုံနေရတဲ့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မီးခိုးမြူပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ လာမယ့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ မြန်မာအပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီကနေ ပြောင်းသီးနှံတင်သွင်းတာကို တားမြစ်သွားမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒါကြောင့် လာမယ့်နှစ်မှာ မြန်မာ့ပြောင်းဆန်ဈေးကွက်ပျောက်သွားမှာကို စိုးရိမ်မှုတွေရှိတယ်လို့ ကုန်သည်တစ်ဦးကလည်း ပြောပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံအနေနဲ့ သင်္ကြန်ကာလပြီးရင်တော့ မြန်မာ့ပြောင်းဆန်ကို ပြန်လည်ဝယ်ယူဖွယ်ရှိတယ်လို့ ပြောင်းကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။
“အကုန်လုံးပိတ်မလားဆိုတော့ အကုန်လုံးတော့ သူတို့ပိတ်ဖို့ အဆင်မပြေသေးဘူး။ သူတို့ဆီမှာ ပြောင်းလိုအပ်ချက်ရှိနေတုန်းပဲ” လို့ ပြောင်းကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ပြည်တွင်းမှာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ ပြောင်းဆန်တွေကို ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းကနေ ထိုင်းနိုင်ငံ ရနောင်းဆိပ်ကမ်းကို ရေကြောင်းလမ်းကနေ တင်ပို့နေတာပါ။
ထိုင်းနိုင်ငံဟာ မြန်မာ့ပြောင်းဆန်ကို ပြောင်းပေါ်ချိန်ဖြစ်တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီကနေ ဩဂုတ်အထိ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်နဲ့ တင်သွင်းခွင့်ပြုထားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ အစာစပ်စက်ရုံတွေက မြန်မာ့ပြောင်းဆန်ကို အဓိက ဝယ်ယူနေတာပါ။
အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကို ပြောင်းဆန် တင်ပို့ခွင့်ပေးထားပေမယ့် နယ်စပ်လမ်းကြောင်းတွေ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဆင်မပြေဖြစ်နေတာကြောင့် ရေကြောင်းကနေပဲ တင်ပို့နေရတာပါ။
ပြည်တွင်းက ပြောင်းဆန်ဈေးနှုန်းဟာ မနှစ်က ရန်ကုန်ပွဲရုံအရောက် တစ်ပိဿာကို ကျပ် ၁,၃၀၀ ဝန်းကျင်ရှိရာက လက်ရှိမှာ တစ်ပိဿာကို ၁,၁၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်ပဲ ရှိတော့တာပါ။
ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေတာကြောင့် ပြောင်းစိုက်တောင်သူတွေဟာ ပြောင်းအစား တခြားသီးနှံတွေကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးမှုတွေ ရှိလာတယ်လို့ ဧရာဝတီတိုင်း ဓနုဖြူမြို့က ပြောင်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“အခုပြောင်းဈေးက ဒိုင်မှာ တစ်ပိဿာ ၁,၀၀၀ ကျော်ဆိုပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ တောင်သူဈေးက အဲဒီလောက်မရဘူး။ တစ်ပိဿာမှ ၈၀၀ လောက်ပဲရတယ်။ အခုကာလ သွင်းအားစုဈေးနဲ့ ဓာတ်ဆီဈေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ်တွေနဲ့ဆို အရှုံးပေါ်ကြတယ်” လို့ အဲဒီတောင်သူက ပြောပါတယ်။
အဲဒီအတွက် တောင်သူတချို့ဟာ ပြောင်းအစား ပဲစင်းငုံ၊ ကြံ အစရှိတဲ့ သီးနှံတွေကို စိုက်ပျိုးလာကြတာတွေ ရှိလာပြီး ပြောင်းစိုက်ပျိုးမှု ကျဆင်းဖွယ်ရှိတယ်လို့ တောင်သူတွေက ပြောပါတယ်။
ပြောင်းသီးနှံဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆန်စပါးပြီးရင် အဓိက အရေးပါတဲ့ သီးနှံတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းမှာ ပြောင်းစိုက်ဧက တစ်သန်းခန့် နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုးလေ့ရှိပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းတို့မှာ ပြောင်းကို အဓိက စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နေတယ်လို့ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနက အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ပြည်ပကို ပြောင်းဆန် နှစ်စဉ် တန်ချိန်နှစ်သန်းခန့် တင်ပို့နေတာဖြစ်ပြီး တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ် စတဲ့နိုင်ငံတွေကို အဓိကထား တင်ပို့နေတာပါ။
ပုံစာ – ဧရာဝတီတိုင်းက ပြောင်းစိုက်ခင်းတစ်ခု
ဓာတ်ပုံ – စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန