(၁)
ဗလငါးတန်။ ကာယဗလ၊ ဉာဏဗလ၊ ဘောဂဗလ၊ စာရိတ္တဗလနဲ့မိတ္တဗလ။ ကျန်းမာဖို့ ခန္ဓာကိုယ်ကြံ့ခိုင်သန်စွမ်းဖို့လိုတယ်။ ဉာဏ်ပညာကြီးမား ထက်မြက်ဖို့လိုတယ်။ ဥစ္စာဓန ပြည့်စုံကြွယ်ဝဖို့လည်း လိုတာပဲ။ ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းပါမှ၊ အကျင့်စာရိတ္တ ကောင်းပါမှ အဲဒါလည်း လိုတာပဲ။ အေးအတူ ပူအမျှကူညီမျှဝေ ခံစား ဖြေသိမ့်နိုင်တဲ့ မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းတွေလည်း လိုတာပေါ့။ မိတ်သင်္ဂဟ ကောင်းကောင်းရှိမှ ဖြစ်မှာ။
ဒီလိုနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ကျစ်လျစ်ခိုင်မာခဲ့ တယ် နေချင့်စဖွယ်…။ လူ့လောကဟာ ဗလ ငါးတန်ကို အခြေခံမှ ဝပြောသာယာ…။ အချင်း ချင်း အပြန်အလှန်…မင်္ဂလာတရားနဲ့ညီညွတ်… စိုပြည်ဖွံ့ဖြိုး…အများအကျိုး ကိုယ့်အကျိုး…တိုးပွားစည်ပင်…။
(၂)
ဘဝမှာ လိုအပ်ချက်တွေ များသလို စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း တစ်ပုံတစ်ပင်။ တစ်ဦးချင်း ကိုယ့်ဘဝကိုယ် တည်ဆောက်ကြရာမှာ ဗလငါးတန် အခြေခံကောင်းကောင်း ရှိ၊ မရှိပေါ်မှာ တည်တယ်။ ရောဂါဘယ မကပ်ငြိပါမှ၊ ကြံ့ခိုင်သန်စွမ်းပါမှ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခွန်အားရှိပါမှ…။ ကျန်းမာအောင်နေတတ်ဖို့ အားထုတ်ကြိုးပမ်းရမယ်။ ဉာဏ်ပညာကြီးအောင် လေ့ကျင့်သင်ယူ ကြိုးစားရမယ်။ ဥစ္စာစီးပွား ကြီးထွားအောင် ကြံစည်လုပ်ကိုင်ရမယ်။ ကိုယ်ကျင့်သီလနဲ့ လုံခြုံအောင် ထိန်းသိမ်းတည်ဆောက်ရမယ်။ စိတ်ရောကိုယ်ပါ နှစ်ပြီး ပေါင်းသင်းအပ်တဲ့ မိတ်သင်္ဂဟတွေလည်း အမြောက်အမြား ရှိနေဖို့ လိုတယ်။ အဲဒီငါးမျိုးနဲ့ အတတ်နိုင်ဆုံး ပြည့်စုံပါမှ ဘဝလမ်းခရီးဟာ သာတောင့်သာယာရှိမှာ…။
(၃)
မိတ္တဗလရဲ့ မူရင်းက How to win friends and influence people ပဲ။ Dale Carnegie ရေးတာ။ ဗမာပြည်ကို ဦးနုခေါ်လို့ ရောက်လာတာ။ အဲဒီတုန်းကတော့ သခင်နု ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ၁၉၃၈ ခုနှစ်ဆိုတော့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်ခါနီးအချိန်။ ထုတ်ဝေသူက နဂါးနီစာအုပ်တိုက် လီမိတက်။ စာအုပ်ရဲ့ ကနဦးနာမည်က ‘လူပေါ်လူဇော်လုပ်နည်း’ တဲ့။ စက်တင်ဘာမှာ ပထမအကြိမ် အုပ် ၃ဝဝဝ ရိုက်တာ ပြိုက်ခနဲ ကုန်သွားတယ်။ နှစ်တွဲခွဲရိုက်တာ။ ပ/ဒု ပေါ့။ တစ်လခြားပြီး နိုဝင်ဘာမှာ ဒုတိယအကြိမ် ထပ်ရိုက်တယ်။ အုပ်ရေ ၅ဝဝဝ။ သူလည်း ပ/ဒု ပဲ။ အဲဒီအထိ နဂါးနီ Edition ။
၁၉၄၅ မှာ စစ်ကြီးပြီးတယ်။ ၁၉၄၇ မှာ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်းက ၁၉၄၉ မှာ အဲဒီစာအုပ်ကို တတိယအကြိမ် ပုံနှိပ်တဲ့အခါမှာ လူပေါ်လူဇော်လုပ်နည်းဆိုတဲ့ အမည်ဟာ ရင့်သီးလွန်းပြီး တင်စီးတဲ့သဘောလည်း သက်ရောက်တယ်။ Negative Sense ဖြစ်နေတယ်လို့ ခံစားရတယ်။ ဒါကြောင့် မိတ္တဗလဋီကာလို့ နာမည်ပြောင်းလိုက်တယ်။
(၄)
၁၉၃၈ ခုကနေ ၁၉၉၆ အထိ မိတ္တဗလဋီကာဟာ အုပ်ရေနှစ်သိန်းနီးပါး ပုံနှိပ်ခဲ့ရပါပြီ။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်လောက်မှာ သူ့ကို ခုနစ်တန်း ကျောင်းသုံးစာအုပ်အဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သေးတယ်။ (ပထမတွဲ တစ်တွဲသာ)။ မဆလခေတ်မှာ ဦးနုဟာ ပြည်ပြေးဘဝနဲ့ နေခဲ့ရလေတော့ မိတ္တဗလဋီကာကို တရားဝင် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခွင့် မရခဲ့ဘူး။ ဒါကြောင့် နဝမအကြိမ်နဲ့ ဒသမအကြိမ်ဟာ နှစ်ပေါင်း ၄ဝ ကြာခဲ့တယ်။ စာဖတ်သူတွေရဲ့ တောင့်တမှုက အပြည့်ရှိလေတော့ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခွင့် မရတဲ့ ကာလတွေမှာ မိတ္တူကူးပြီး ရောင်းကြ၊ ဝယ်ကြရသေးတယ်။
၁၉၈၉ မှာ ပေါ်လာတဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတို့၊ တံခါးဖွင့် စီးပွားရေးတို့၊ ဈေးကွက်စီးပွားရေးတို့အတွက် တကယ်အလုပ်လုပ်ကြရတဲ့အခါမှာ မိတ္တဗလဋီကာဟာ စီးပွားရေးသမားတွေ မဖတ်မဖြစ် ဖတ်ကြရမယ့်၊ မလေ့လာမဖြစ် လေ့လာကြရမယ့် စာတစ်အုပ်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ သိလာကြလေတော့ ပိုပြီး တောင်းဆိုလာကြတယ်။ ပိုပြီး ဝယ်လိုအား ကောင်းလာတော့တယ်။
(၅)
မိတ္တဗလဋီကာမှာ (၁) လူအများနှင့် ဆက်သွယ်ရာ၌ အခြေခံနည်းကောင်းများ (၂) လူကြိုက်များအောင် လုပ်နည်း ၆ နည်း (၃) သင့်ဘက်ပါအောင် လုပ်နည်း ၁၂ နည်း (၄) တစ်ဖက်သားကို မျက်မုန်းမကျိုး စိတ်မဆိုးစေဘဲ စိတ်ပြောင်းလာစေသော နည်း ၉ နည်းနဲ့ (၅) အကြင်လင်နှင့် မယားတို့ ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ချမ်းသာစေသောနည်း ၇ နည်း ဆိုတဲ့ အပိုင်း ငါးပိုင်း ပါတယ်။ Cover to Cover ဖတ်မှ မဟုတ်ဘူး။ လတ်တလော ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ကိုယ် ညှိနှိုင်းပြီး လိုအပ်မယ်ထင်တဲ့ ကဏ္ဍကိုပဲ သီးခြားလေ့လာလို့ ရတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ အားနည်းချက်ကို ကိုယ်ပြန်မြင်ရပြီး အချိန်မီ ပြောင်းလဲနိုင်တာပေါ့။
‘ဤစာအုပ်၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ သင့်အား သင်မသုံးဖူးသေးသော သတ္တိထူးများကို တွေ့အောင် ရှာစေခြင်း၊ တွေ့လျှင် ယင်းတို့ကို တိုးချဲ့စေခြင်း၊ တိုးချဲ့ပြီးနောက် အကျိုးရှိအောင် အသုံးချစေခြင်းဖြင့် ကိစ္စအဝဝကို အပြည့်အစုံ ဆောင်ရွက်စေရန်ပင် ဖြစ်လေသည်’လို့ ဒေးလ်ကာနက်ဂျီက အမှာရေးထားတယ်။
‘…ဤစာအုပ်တွင် ပါသော နည်းများသည် နည်းထူးနည်းဆန်းများ မဟုတ်၊ လူပေါ်ကာစက အစပြု၍ ပေါ် ပြီးသော သမားရိုးကျ နည်းများ ဖြစ်ကြောင်း။ သတိမမူလျှင် ဂူမမြင်ဟုဆိုသော စကားကဲ့သို့ များစွာသော လူတို့သည် မိမိတို့သာ သတိမူခဲ့သော်လက်နှင့် လှမ်းယူကာမျှဖြင့် ရနိုင်သည့် နည်းများအပေါ်တွင် အမှတ်တမဲ့ နေခဲ့သဖြင့် ထိုနည်းများဖြင့် ထိုသူတို့သည် မပေါင်းမိဘဲ မျက်နှာစိမ်းများ ဖြစ်၍ နေကြ၏’ လို့ မြန်မာဘာသာပြန်ခဲ့တဲ့ ဦးနုက ပြောပါတယ်။
(၆)
Dale Carnegie က ဒီစာအုပ်ကို ၁၉၃၇ မှာ ပထမအကြိမ် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေတယ်။ ၁၉၃၈၊ စက်တင်ဘာမှာ နဂါးနီက အဲဒီစာအုပ်ကို ဘာသာပြန်ပြီး ထုတ်နိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတော့ ကမ္ဘာနဲ့ မြန်မာဟာ အဲဒီတုန်းက အလွန်လျင်မြန်တဲ့ ဆက်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းတစ်ခု ရှိနေတာ သေချာလွန်းနေတယ်။ တစ်နှစ်အတွင်းမှာ ဦးနုက အပြီးအစီး ဘာသာပြန်နိုင်တယ်။ လူပေါ်လူဇော်လုပ်နည်းဆိုပြီး စာအုပ်ဖြစ်အောင် ထုတ်နိုင်ခဲ့တယ်။ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တုန်းက နဂါးနီနဲ့ ဦးနုတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ မြင့်မားလိုက်တာ။ အံ့သြလောက်တယ်။ ဒါတောင်မှ ဦးနုက ဒီစာအုပ်ကို ကြိုက်လွန်းလို့၊ ဘာသာပြန်ချင်လွန်းလို့ ဝယ်ခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး။ ကြော်ငြာကို စိတ်ဝင်စားလို့ ဝယ်ခဲ့တာ။ တစ်ညသားမှာ တစ်ခု သော ဒေါသသင့်မှုနဲ့ စိတ်တွေ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေတုန်း စာအုပ်စင်ပေါ်မှာ ဝယ်ပြီးကတည်းက ပစ်တင်ထားတဲ့ အဲဒီစာအုပ်ကို ကောက်ကိုင်မိပြီး ဟိုဟိုဒီဒီ လှန်လှောရာက စိတ်ဝင်စားပြီး ဖတ်ဖြစ်သွားရာက ဘာသာပြန်ချင်စိတ် ပေါ်လာတာ။ ထုတ်ဝေသူက အပ်တဲ့ အပ်ထည်လည်း မဟုတ်ဘူး။ သူ စိတ်ဝင်စားတဲ့ ဒီစာအုပ်ရဲ့ ကြော်ငြာက ‘၁၄ လအတွင်း ၂၉ ကြိမ်တိုင်တိုင် အသစ်ထပ်မံ ရိုက်နှိပ်ရသည်’လို့ ရေးထားတယ်လေ။
(၇)
တကယ်လည်း ဒီစာအုပ်ဟာ ဒီကနေ့အထိ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှာ ဘာသာအသီးသီးနဲ့ ပြန်ဆိုပုံနှိပ် ထုတ်ဝေမှု အကြိမ်ကြိမ် ပြုခဲ့ပြီးပါပြီ။ ခုထိ အသုံးတည့်တုန်းပါပဲ။ ဒီနိုင်ငံမှာလည်း အခုအထိ ရိုက်လို့မပြီး ရောင်းလို့မလောက်ပါပဲ။ လောလောဆယ်မှာ ဈေးကွက်ထဲကို မိတ္တဗလဋီကာ လက်ကျန်တွေ ရှိနေပြီးသား ဖြစ်ပေမယ့် နောက်ထပ်ထုတ်ဝေသူတစ်ဦးက ထပ်ဖြည့်လိုက်တာ တွေ့ရတယ်လေ။ ပြိုင်ဆိုင်မှုတစ်ရပ်အဖြစ် လက်ခံရတာပါပဲ။ မိတ္တဗလဋီကာကို အခြားနည်းနဲ့ အသုံးချလို့ရတာ တစ်ခုလည်း ရှိနေတယ်။ အဲဒါကတော့ ဘာသာပြန်အတတ်ပညာကို လေ့လာဖို့ အဆင်ပြေဆုံး စာအုပ် ဖြစ်နေခြင်းပါ။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို သူ ရထားတဲ့ B.A ဘွဲ့ ပြန်အပ်ခဲ့တဲ့ ဦးနုရဲ့ အင်္ဂလိပ်စာ ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ ၁၉၃၈ ခုနှစ်လောက်က မြန်မာဘာသာပြန်ပုံပြန်နည်းဟာ ဘယ်လောက်ထိရောက် ပြေပြစ်သလဲလို့ ခန့်မှန်းခွင့် ရနိုင်ဖို့အတွက် မိတ္တဗလဋီကာဟာ အသင့်တော်ဆုံး ဖြစ်တယ်ဆိုရင် အငြင်းမပွားလောက်ပါဘူး။ စာတစ်ပိုဒ်ချင်း တိုက်ဖတ်ကြည့်ရင် ဘာသာပြန်အတတ်ပညာအတွက် အထောက်အပံ့ တစ်စုံတစ်ရာ ရနိုင်တာအသေအချာပါ။
(၈)
မိတ္တဗလဟာ ဘဝဋီကာ ဖြစ်တာမို့ သူ့စာအုပ်ပါ အပိုင်း ငါးပိုင်းထဲက အခရာကျတာလေးတွေကို ထုတ်နုတ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ မိတ္တဗလဟာ တက်ကျမ်းစာစောင်အဖြစ် ထင်ရှားပြီးသားမို့ လူကြီးတွေအနေနဲ့ အလေးမထားမိခဲ့သည် ရှိနိုင်သော်ငြား လူငယ်တွေအတွက် လက်စွဲကျမ်းအဖြစ် အသုံးချနိုင်တယ်ဆိုတာကို
ဒီအချက်တွေကို တွေ့ရုံနဲ့ သဘောပေါက်ကြဖို့ပါပဲ။
(၁) ပျားရည်ကို လိုသော် ပျားအုံကို မဖျက်နှင့်။
(၂) ဤနည်းကို လုပ်၊ နေရာတိုင်းမှ ခရီးဦးကြိုပြုလိမ့်မည်။
(၃) တွေ့လျှင် တွေ့ချင်း မေတ္တာရှိစေသောနည်း။
(၄) ငြင်းခုံခြင်းအားဖြင့် အနိုင်ရမည် မဟုတ်။
(၅) မှားလျှင် ဝန်ခံပါ။
(၆) ရက်ရက်ရောရော ချီးကျူးပါ။
(၇) သူတစ်ပါး စကားပြောနေလျှင် ဂရုစိုက်၍ နားထောင်ပါ။
(၈) တစ်ဖက်သား၏ အယူအဆကို အလေးထားပါ။
(၉) ချိုချိုသာသာနှင့် အစပျိုးပါ။
(၁ဝ) တစ်ဖက်သားကို သူပြောချင်တာ ဝအောင်ပြောပါစေ။
(၁၁) …..။
(၁၂) …..။
၂၀၁၇-နိုဝင်ဘာလထုတ်၊ မော်ကွန်း မဂ္ဂဇင်း အမှတ်(၅၁) မှ စာအုပ်အညွှန်း ဖြစ်ပါသည်။
သင့်နော် ရေးသည်။