ပင္လုံဆုိတဲ့ဒုိမီႏုိဖဲတစ္ခ်ပ္

၂ဝ၁၈၊ ဒီဇင်ဘာလထုတ် မော်ကွန်းမဂ္ဂဇင်း အမှတ်(၆ဝ)မှ Analysis ဖြစ်ပါသည်။

သန်းစိုးနိုင်ရေးသည်။

နေပြည်တော်ရှိ ရွှေစံအိမ်ဟိုတယ်မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ NCA စာချုပ် ချုပ် ဆိုခြင်းသုံးနှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့မှာ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များရဲ့ သီးသန့်အစည်းအဝေးကို အောက်တိုဘာ ၁၅၊ ၁၆ ရက်တွေက ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်။ NLD အစိုးရလက်ထက်မှာ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေး ၂၁ ရာစု ပင်လုံအစည်းအဝေးသုံးကြိမ် ကျင်းပနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ပြည်နယ်များရဲ့ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်၊ ခွဲမထွက်ရေးနဲ့ တစ်ခုတည်းသော တပ်မ တော်တည်ရှိရေး ပြဿနာတွေ  ဆက်လက်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး ဟာ ပိတ်ဆို့နေတဲ့အတွက် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များရဲ့ သီးသန့်အစည်း အဝေး ခေါ်ယူကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ယခုတစ်ကြိမ် ထိပ်သီးခေါင်း ဆောင်များရဲ့ သီးသန့်အစည်းအဝေးကလည်း အရင်အစည်းအဝေးတွေ လိုပဲ ဘာဆုံးဖြတ်ချက်မှ မည်မည်ရရမချနိုင်ဘဲ ခွဲထွက်ခွင့်ပြဿနာ သံသရာလည်ရင်း ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန်ဆိုပြီး ဇာတ်မျောခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များရဲ့ သီးသန့်ဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပလိုက်ခြင်းက“ပေါ့စေလိုလို့ ကြောင်ရုပ်ထိုးရာက ဆေးအတွက်လေး” ဆိုသလို ပိုမို သဘောထားရှုပ်ထွေးစရာ ဖြစ်လာခဲ့သလို ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကြီးတစ်ခုလုံး တုံ့ဆိုင်းရပ်တန့်သွားတော့မယ့် အခြေ ဆိုက်လာခဲ့ရပါတယ်။

ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များရဲ့ သီးသန့်အစည်းအဝေး ပြီး ဆုံးပြီး နောက်တစ်နေ့မှာပဲ KNU ဥက္ကဋ္ဌ စောမူတူးစေးဖိုးက နောင်ကျင်းပမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဆိုင်ရာ အစည်း အဝေးတွေမှာ KNU အဖွဲ့အနေနဲ့ တက်ရောက်ပါဝင်ဆွေးနွေးမှု ကို ယာယီအားဖြင့် ဆိုင်းငံ့ထားရလိမ့်မယ်လို့ နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ်္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ထံ စာရေးသား အကြောင်းကြားလာခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ဆိုင်းငံ့ထားရတဲ့ အဓိက အကြောင်းက အခု ကျင်းပခဲ့တဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ ခေါင်း ဆောင်အသီးသီး တင်ပြခဲ့တဲ့ သဘောထားတွေကို ဗဟိုကော်မတီ မှာ ပြန်ချပြဆွေးနွေးပြီး ဗဟိုကော်မတီရဲ့ သဘောထားဆုံးဖြတ် ချက်ရယူဖို့ လိုအပ်တဲ့အတွက်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ UNFC အဖွဲ့က KNU နုတ်ထွက်တုန်းကလည်း စောမူတူးစေးဖိုးရဲ့ သဘောထားနဲ့ ယာယီနုတ်ထွက်တယ်ဆိုပြီး နောက်ဆုံး အပြီး တိုင် နုတ်ထွက်ဖူးတဲ့ အတွေ့အကြုံရှိပြီး ဖြစ်လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေး နွေးပွဲတွေက KNUအပြီးတိုင် နုတ်ထွက်သွားမှာကို အားလုံးက စိုးရိမ်နေခဲ့ကြရပါတယ်။

KNU ရဲ့ ခြောက်ကြိမ်မြောက် ဗဟိုအမြဲတမ်းကော်မတီ အစည်းအဝေးကို ဌာနချုပ်စခန်းတည်ရှိရာ လေးဝါးစခန်းမှာ နိုဝင်ဘာ ၆-၁၀ ရက်အထိ ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်။ KNU ဗဟို အမြဲတမ်းကော်မတီ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ KNU အဖွဲ့အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝစွာ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုလုံး တညီတညွတ်တည်း ပါဝင်ဖို့ လုံလောက်တဲ့ ကာလ တစ်ခု ရယူရန်လိုအပ်တဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဆိုင် ရာ တရားဝင်အစည်းအဝေးများတွင် ပါဝင်မှုကို ယာယီရပ်ဆိုင်း ထားပြီး အလွတ်သဘော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု လမ်းကြောင်းမှ တစ်ဆင့် ဆွေးနွေးအဖြေရှာသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်လိုက် ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နောင်ဆက်လက်ကျင်းပမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ KNU ပါဝင်တော့မှာ မဟုတ်ကြောင်း တရား ဝင် အကြောင်းကြားလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်နေကြတဲ့ Stake Holder များအနေဖြင့် NCA အပေါ် နားလည်သဘောပေါက်မှု များ ကွဲလွဲခြားနားနေကြပြီး ၎င်းကို တေ့တေ့ဆိုင်ဆိုင်နားလည်အောင် ဖြေရှင်းခြင်းမပြုဘဲ ၎င်းကို ရှောင်ကွင်းကာ လက်တွေ့ တွင် ကိုယ်နားလည်သလို ကိုယ့်အစီအစဉ်နဲ့ ကိုယ် အကောင် အထည်ဖော်နေကြသဖြင့် ပို၍ ရှုပ်ထွေးမှုများ ဆင့်ကဲ ဖြစ်ပေါ်နေ ကြောင်း၊ တစ်ချိန်တည်းတွင် NCA သဘောတူညီချက်တွင် ပါဝင်ပြီး လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်မှု မပြုနိုင်သေးသည့်  ကိစ္စများ မည်သို့ ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်မည်ကို KNU အနေဖြင့် Stake Holder များနဲ့ အလွတ်သဘော ဆက် လက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သဘောထား ဖော် ပြခဲ့ပါတယ်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းရန် ဆောင်ရွက်နေချိန်မှာ အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်တို့ဘက်မှ NCA တွင် ဆွေးနွေးသဘောတူထားခြင်း မရှိတဲ့ ခွဲမထွက်ရေး ပြဿနာ နဲ့ တစ်ခုတည်းသော တပ်မတော်ကိစ်္စရပ်တွေကို တင်သွင်းလာ ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ယင်းကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်များကို  လက်ခံပြီးမှ သာလျှင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနဲ့ ဆက် လက်ညှိနှိုင်းစရာ ရှိသည်များကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ KNU အဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စနစ်များ ကို အကျေအလည် ဆွေးနွေးပြီးမှသာလျှင် တစ်ခုတည်းသော တပ်မတော်ထားရှိရေးကိစ္စကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးနိုင်မည် ဖြစ် ကြောင်း သဘောထား ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ ဒီသဘောထားအရ တစ်ခုတည်းသော တပ်မတော်ထားရှိရေးမူကို တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေက သူတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးအခြေအနေ အာမခံ ချက်ရှိမှသာ လက်ခံစဉ်းစားမယ့် သဘောမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

လေးနက်တဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုများ ကျင်းပခွင့်ရရန် တောင်းဆိုမှုကို လျစ်လျူရှုမှု၊ ကန့်သတ်မှုတွေ ရှိနေခြင်းကြောင့်  လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်ပြီး လွတ်လပ်မှုနဲ့ အားလုံးပါဝင်နိုင်မှုရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ အခင်းအကျင်း အောက်မှာသာ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ထူထောင် နိုင်လိမ့်မယ်လို့ KNU က ယုံကြည်တယ်။ ဒါကြောင့် NCA လက် မှတ်ထိုးပြီးတဲ့ အဖွဲ့တွေသာမက NCA လက်မှတ် မရေးထိုးရသေး တဲ့ အဖွဲ့တွေပါ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ထဲ ပါဝင်လာအောင် ဆွဲ ဆောင်စည်းရုံးနိုင်စွမ်း မရှိရင် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ထူ ထောင်ရင်း အဓွန့်ရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထူထောင်နိုင် ဖို့ မလွယ်ကူကြောင်း၊ အားလုံးပါဝင်လာရေး အလေးထား ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း၊ KNU အနေနဲ့ အစိုးရနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးမှတစ်ဆင့် အဓွန့်ရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးတည် ဆောက်ဖို့ အစဉ်တစိုက် ကြိုးစားသွားမယ် ဆိုပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များရဲ့ သီးသန့် အစည်းအဝေးမှာ ပြောကြားသွားတဲ့ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ရှမ်းပြည် ပြန် လည်ထူထောင်ရေးတပ်ဖွဲ့ (RCSS/SSA) ဟာ NCA စာချုပ်ကို အကြောင်းပြပြီး အလွန်အကျွံနယ်မြေတိုးချဲ့မှုတွေ၊ တပ်သားတိုး ချဲ့စည်းရုံးမှုတွေ လုပ်နေတာကို ဆက်လက်သည်းမခံနိုင်တော့ ကြောင်း တိုက်ရိုက်သတိပေးပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲရဲ့ နောက်ပိုင်း အစီအစဉ်တွေမှာ အရေးပါတဲ့ Stake Holder တွေ ဆက်လက် ပါဝင်နိုင်ခြင်း မရှိတော့ပါဘူး။ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပပြီး နောက်တစ်ရက်မှာ RCSS/SSA အဖွဲ့က ၎င်းင်းတို့အနေနဲ့ ရှမ်းပြည်တစ်ပြည်လုံးမှာ ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူ ပွဲ ကျင်းပပြီး ခွဲမထွက်ပါဘူးဆိုတဲ့ စကားကို ရှမ်းပြည်သူတစ်ရပ် လုံးက ထောက်ခံအတည်ပြုခြင်း မရှိဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်  ကတိကဝတ်တွေထဲမှာ “ခွဲမထွက်ဘူး”ဆိုတဲ့ စကားရပ် မထည့် သွင်းနိုင်ဘူးလို့ ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ RCSS ရဲ့ ဒီ သဘောထားဟာ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း အောင်လှိုင်ရဲ့ “ခွဲမထွက်ပါဘူး” လို့ ကတိကဝတ်မပြုရင် တန်းတူ ရေးနဲ့ ကိုယ့်ကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးရေးကို အခြေခံတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမို ကရေစီ အခွင့်အရေး ပေးအပ်ဖို့ကိုလည်း အာမမခံနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ တောင်းဆိုမှုကို တန်ပြန်စိန်ခေါ်လိုက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ခွဲမထွက် ရေးကို အာမမခံနိုင်ရင် တစ်ခုတည်းသော တပ်မတော် ထူထောင် ရေးကိုလည်း လက်မခံနိုင်တဲ့ သဘောလည်း သက်ရောက်နေပါ တယ်။ ဒီလိုသဘောထားတွေကို နိုင်ငံရေးအရ အကျေအလည် မဖြေရှင်းနိုင်ဘဲ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေး ၂၁ ရာစု ပင်လုံ ညီလာခံအစည်းအဝေးတွေ ဆက်ကျင်းပနေလည်း ဘာအဓိပ္ပာယ် မှ ရှိတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီညီလာခံတွေကနေ တန်းတူရေးနဲ့ ကိုယ့်ကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးရေးဆိုင်ရာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုရဲ့ အခြေခံမူတွေ ထွက်ပေါ်လာစရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။

RCSS ဌာနချုပ် လွယ်တိုင်းလျှံမှာ ပြုလုပ်တဲ့ ၁၆ ကြိမ် မြောက် EAOs  တွေရဲ့ ဆက်ဆံရေးရုံးများ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းဆွေး နွေးပွဲမှာ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုင်းယီက အဖွင့်အမှာစကား ပြောကြားရာမှာ ““လက်ရှိ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ကြည့် မယ်ဆိုရင် တစ်ဆို့မှုတွေ အများကြီး တွေ့နေရတယ်။ ရှေ့ဆက် လှမ်းဖို့ ခက်နေပြီဆိုတာ အားလုံးသိကြပါတယ်။ နိုင်ငံရေးဆွေး နွေးပွဲတွေ ဖြစ်တဲ့ အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ၊ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု ပူးတွဲကော်မတီ (UPDJC) နဲ့ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေး ၂၁ ရာစု ပင်လုံအစည်းအဝေးတွေ ဆက်ကျင်းပဖို့ ခက်နေပါပြီ။ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဆိုလည်း ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး စောင့်ကြည့်ပူးတွဲကော်မတီ (JMC) အစည်းအဝေးဆိုလည်း အခု ရပ်ထားရတယ်။ JMC အစည်း အဝေး ရပ်ဆိုင်းထားချိန် တပ်မတော်က ဆက်ဆံရေးရုံးတွေကို လုပ်ပိုင်ခွင့် ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်ထားတယ်။ ဒီဆက်ဆံရေးရုံးတွေ ရဲ့ အစည်းအဝေးတွေကို ပြည်တွင်းမှာ ကျင်းပခွင့်မပေးတာ အတော်ဆိုးတယ်။ ဆက်ဆံရေးရုံးတွေဟာ Bilateral စာချုပ်နဲ့ NCA စာချုပ်အရ တရားဝင် ဖွင့်လှစ်ထားတာ ဖြစ်လို့ ပြည်တွင်း မှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတွေ၊ အစည်းအဝေး တွေ ကျင်းပနိုင်အောင် ဝိုင်းဝန်း ညှိနှိုင်းကြိုးပမ်းသွားရမယ်””လို့ ဆိုပါတယ်။ တပ်မတော်ကလည်း NCA စာချုပ်မှာ ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲတွေကို အသုံးချပြီး ရှမ်းပြည်နယ်ရဲ့  မြို့နယ် ၁၄ ခုမှာ လူထုတွေ့ဆုံပွဲတွေ လုပ်နေတဲ့ RCSS ရဲ့ လှုပ် ရှားမှုတွေကို စိုးရိမ်ပြီး ဒီတွေ့ဆုံပွဲတွေကို ကန့်သတ်တားဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းနေပုံရပါတယ်။

ဒီအတောအတွင်း ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းကနေ မြောက်ပိုင်း အထိ နယ်မြေတိုးချဲ့ဖို့ ကြိုးစားလာတဲ့ RCSS အဖွဲ့ရဲ့ လှုပ်ရှားမှု တွေကို ကန့်သတ်တားဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းရင်း တအာန်းလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ (TNLA) နဲ့ မြောက်ပိုင်း SSA တို့ ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တို့အကြား  တိုက်ပွဲတွေ တရစပ် ဖြစ်ပွားလာခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တို ဘာ ၂၄ ရက်က နမ်္မတူမြို့နယ် မိုင်းရင်ကျေးရွာအနီးမှာ TNLA နဲ့ SSA ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့နဲ့ RCSS တို့အကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွား ပြီး စစ်ပြေးဒုက်္ခသည် တစ်ထောင်နီးပါးခန့် နမ်္မတူမြို့ပေါ်ကို ထွက် ပြေးခိုလှုံခဲ့ကြပါတယ်။ အောက်တိုဘာ ၂၃ ရက်ကလည်း သီပေါ မြို့နယ် လွယ်လန်းတောင်အနီး TNLA နဲ့ SSA ပူးတွဲလှုပ်ရှားရာ ခွင်ထဲကို RCSS အဖွဲ့ ထိုးစစ်ဆင်ဝင်ရောက်လာလို့ တိုက်ပွဲ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဒေသခံ စစ်ပြေးဒုက်္ခသည် တွေကို အကူအညီပေးနေတဲ့ SNLD ပါတီက ရှမ်းတပ်ဖွဲ့အချင်း ချင်း၊ တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့အချင်းချင်း ပဋိပက်္ခရှောင်ရှားဖို့ ညှိ နှိုင်းစေ့စပ်ပေးခဲ့ပေမယ့် မြောက်ပိုင်း SSA တပ်ဖွဲ့အနေနဲ့ RCSS က ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ အင်အားသုံး နယ်မြေတိုးချဲ့  ဝင်ရောက်လာ တာဖြစ်လို့ ရှမ်းချင်းလည်း မမှန်ရင် တိုက်ရမှာပဲလို့ ဆိုပါတယ်။

ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ လင်းခေးခရိုင်၊ မိုင်းပန်မြို့နယ်မှာ လည်း NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက် ကိုင် အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS) နဲ့ ပအို့ဝ်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO) တို့ဟာ နမ့်ပန်မြစ် တစ်ဖက်တစ်ချက်မှာ လှုပ်ရှားနေကြ တဲ့အလျောက် မကြာခဏ နယ်မြေစိုးမိုးရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထိ တွေ့တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါတယ်။ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်က လည်း မိုင်းပန်မြို့နယ်၊ နားမွန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ပန်ပီးရွာဘုန်းကြီး  ကျောင်း နံနက်စောစော မီးလောင်မှုဖြစ်ပွားပြီး ကိုရင်နှစ်ပါး ပျံ လွန်တော်မူခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါ မီးလောင်မှုဟာ RCSS အဖွဲ့ မီး ရှို့တာဖြစ်တယ်လို့ စွပ်စွဲရေးသားထားတဲ့ သတင်းတချို့ ထွက်ပေါ် ခဲ့လို့ PNLO က လေ့လာစုံစမ်းနေပါတယ်။ RCSS အဖွဲ့ကတော့ အဖွဲ့ပိုင် Tai Freedom သတင်းဌာနကတစ်ဆင့် ၎င်းင်းတို့အဖွဲ့နဲ့ သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိဘူးလို့ ငြင်းပါတယ်။ PNLO ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးခွန်မြင့် ထွန်းကတော့ ““လက်ရှိအခြေအနေဟာ ထိလွယ်ရှလွယ် အခြေ အနေဖြစ်တော့ ပဋိပက်္ခတွေ မကြီးထွားအောင် ထိန်းထိန်းသိမ်း သိမ်း ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ခုအနေအထားမှာ ပအို့ဝ်နဲ့ ရှမ်း ကြား ပဋိပက်္ခမကြီးထွားအောင် သတိနဲ့ ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်နေ တယ်””လို့ ဆိုပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စု ၂၃ မျိုးတို့ ရေကို  တားလို့ ကြားမထင်အောင် ပူးကပ်ဆက်စပ်နေတဲ့ ရှမ်းပြည်မှာ အမျိုးသားရေးမီးတစ်စ ကျတာနဲ့ တစ်တောလုံး လောင်နိုင်တဲ့ လောင်စာတွေက နေရာအနှံ့ ကျဲပြန့်လို့နေပါတယ်။

၂၀၁၅ ခုနှစ် NCA လက်မှတ်ရေးထိုးချိန်က တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ရှစ်ဖွဲ့ကို  KNU ပါတီက ဦးဆောင်ပြီး NCA စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။ RCSS အဖွဲ့က NCA စာချုပ် ရေးဆွဲစဉ်က လေ့လာသူအဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး လက် မှတ်ထိုးချိန်ရောက်မှ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ KIA ဦးဆောင်တဲ့ ပလောင် (TNLA)၊ ကိုးကန့် (MNDAA)နဲ့ ရခိုင်တပ်ဖွဲ့တို့က NCA လက်မှတ်မထိုးဘဲ တိုက်ပွဲအပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေခဲ့ကြ ပါတယ်။ ဝအဖွဲ့ (UWSA) နဲ့ မိုင်းလား (NDAA) တို့က NCA လက်မှတ်လည်း မထိုး၊ စစ်ပွဲလည်း မဖြစ်ခဲ့ဘူး။ NCA သုံးနှစ်ပြည့် မြောက်ချိန်မှာတော့ မြောက်ပိုင်း FPNCC  ခုနစ်ဖွဲ့တို့က NCA ကို လက်မှတ်မထိုးခဲ့ပေမယ့် လက်မှတ်ထိုးပြီး ပင်လုံညီလာခံ ပါ ဝင်ခဲ့ကြတဲ့ KNU နဲ့ RCSS တို့က NCA နဲ့ အလုပ်မဖြစ်သလို ပင်လုံညီလာခံလည်း ရှေ့ဆက်ဖို့ ခက်နေပြီမို့ ဘေးထွက်ထိုင်မယ့် သဘော ဖြစ်နေပါပြီ။ ပင်လုံဆိုတဲ့ အဓိက ဒိုမီနို (Domino) ဖဲချပ် လဲရင် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်၊ ဖက်ဒရယ်မူ၊ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြုပြင်ရေး နဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲဆိုတဲ့ ဖဲချပ်တွေလည်း ပြိုလဲသွားနိုင် ပါတယ်။

 

အမျိုးအစား - သုံးသပ်ချက်

"Myanmar Observer Media Group [MOMG] was founded in 2011 with aims to deeply observe challenging issues of Myanmar, to strongly encourage policy change through in-depth and investigative stories, and to vastly improve journalism skills among local journalists through trainings and workshops. The first edition of Mawkun came out in August 2012 after the censorship board was abolished. The magazine is published in Myanmar Language and its normal size is around 120 pages."